AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DENEY HAYVANLARI BAKIM VE ÜRETİM ÜNİTESİ YÖNERGESİ.

Ünitede; Ünite işleyişi,  çalışma esasları, alt yapı fiziki koşulları, hayvan refahı ve hayvanlara yaklaşımda, Tarım ve Köy işleri Bakanlığınca yayınlanan  “Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan Deney Hayvanlarının Korunması, Deney Hayvanlarının Üretim Yerleri İle Deney Yapacak Olan Laboratuarların Kuruluş, Çalışma, Denetleme, Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik” esasları dikkate alınır. 

Ünitenin amacı

* “Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hayvan Bakım – Kullanım ve Hayvan Deneyleri Etik Kuruluna başvurarak etik kurul onayı alan projelere bağlı olarak araştırma ve eğitim etkinliklerinde gereksinim duyulan deney hayvanlarının üretilmesi, yetiştirilmesi, bakımlarının sağlanması ve bu hayvanlar üzerinde yapılacak deneysel araştırmaların alt yapısını sağlamaktır.

* Akdeniz Üniversitesinde çalışan tüm öğretim elamanı, Tıpta uzmanlık ve yüksek lisans-Doktora öğrencilerinin bilimsel araştırmalarına uygun nitelik, kalite ve standartlarda deney hayvanı desteği sağlamaktır.

* Araştırıcılara deney hayvanlarıyla yapacakları bilimsel araştırmaları için gerekli uygulama ortamları ve ameliyathane olanakları sağlamaktır.

* Araştırmaların ulusal uluslararası standartların kabul ettiği etik kurallar sınırları içerisinde gerçekleşmesini sağlamaktır.

* Deney Hayvanları Kullanım Sertifikası Kurslarına, pratik eğitim uygulamalarının yapılacağı altyapı ve hayvan desteği sağlamak

Ünite Çalışanları

* Ünite Başkanı

* Sekreter

* Veteriner  Hekim

* Cerrahi ve deneysel uygulama teknisyenleri

* Hayvan bakıcılarından oluşturulmuştur.

Ünite Başkanı:

Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyeleri arasından “Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hayvan Bakım – Kullanım ve Hayvan Deneyleri Etik Kurulu Başkanlığı görevi için, Tıp Fakültesi Dekanı tarafından Rektörlük makamına önerilerek Rektörlükçe atanan öğretim üyesi, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Deney Hayvanları Bakım ve Üretim ünitesi başkanlığını da yürütür. Görev süresi etik kurul başkanlığı göreviyle paralel devam eder. Başkan görev süresi sonunda gerekli görülürse yeniden atanabilir.

Başkan ünitede;

* Çalışma planlamasını ve iş akışını oluşturur.

* Çalışanların iş tanımını ve görevlendirmelerini yapar.

* Çalışanları ve görevlerini denetler.

* Gerekli resmi prosedürleri takip eder ve işleyişin yasa ve yönetmeliklere uygun bir şekilde yürütülmesini sağlar.

* Yıllık raporlarla ünite etkinliklerini Dekanlık Makamına sunar.

* Ünitenin gereksinimlerini belirler ve sağlanması için gerekli prosedürleri işletir.

* Ünitedeki tüm işlemleri denetler ve uygunluğunu onaylar.

Sekreter

Deney hayvanları Etik Kurulu sekreteri,  Deney Hayvanları Bakım ve Üretim Ünitesi sekretaryasını da yürütür. Üniteyle ilgili her türlü yazışma sekretarya tarafından hazırlanır, onaylatılır ve dosyalanır.

Ünitenin malzeme istemleri, arıza bildirimleri, demirbaş kayıtlarını ve personel yazışmalarını tümü sekretarya üzerinden gerçekleştirilir, belgeler dosyalanır.

Veteriner  Hekim

 Ünitede yetiştirilen deney hayvanlarının sağlık ve üretiminden sorumlu olan veteriner hekim;

* Günlük olarak tüm üniteyi sabah ve akşam birim birim dolaşarak kontrol eder.

* Belirlediği sağlık problemlerine müdahale eder (karantina, tedavi vb.) ve bunları kayıt altına alarak raporlandırır.

* Gerekli durumlarda otopsi uygular ve raporlandırır.

* Ünitede,  hayvan refahına ve hayvan etik kurallarına aykırı uygulamaları ünite sorumlusuna rapor eder.

* Ünitedeki hayvan stok envanterini tutar.

* Araştırmacıların taleplerini karşılayacak şekilde üretimi ve hayvan dağıtımını sağlar.

* İhtiyaç duyulan durumlarda, araştırmacılara ve teknisyenlere  danışmanlık hizmeti sunar.

* Deney sonrası ötenaziye gönderilmeyecek hayvanların kullanımına yönelik düzenleme ve planlamaları yapar.

Cerrahi ve deneysel uygulama teknisyenleri

* Hayvan deneyi çalışmalarında araştırmacılara hayvanlar üzerinde yapacakları uygulamalarda yardımcı olur.

* Uygulamaların hayvan refahı ve etik kuralara uygun gerçekleşmesini gözetir ve yönlendirirler.

* Ameliyathanelerin temizliklerin yaptırmak ve düzenli tutulmasından sorumludurlar.

* Ameliyathane ve operasyon sonrası bakım odalarını kullanımını programlayarak verimli kullanımını sağlarlar.

* Ünitede bulunan ameliyathanelerde cerrahi işlem için gerekeli steril ortam ve  temel araç ve gerecin  temini ve Kulalıma hazır halde tutulmasını sağlarlar.

* Araştırmacıya araştırma altyapısının özellikerini anlatır ve kullanımıyla ilgili bilgi verir.

* Araştırmacı bulunmadan, teknik elemanlar hayvanlar üzerinde hiçbir uygulama yapamaz.

.

Hayvan bakıcıları

Ünitede bulunan hayvanların bakımından sorumlu olana bakıcılar, uygun donanımla;

* Barınaklarının ve altlıkların (kafesler ve kasalar) takvimlendirilmiş sürelerde temizleriyle değiştirilmesini gerçekleştiriler.

* Kafeslerin yıkanması ve hijyenini  sağlarlar.

* Altlıkları otoklavlarlar.

* Veteriner hekimin gözünden kaçan olumsuzlukları, mudahale etmeden vetreriner hekime bildirirler. 

* Kafeslerdeki hayvanların su ve yem ihtiyaçlarını sağlarlar. (Deneye girmiş hayvanlara uygulanacak özel diyetler araştırmacılar tarafından uygulanır)

* Bakıcılar bu tür uygulamalara araştırmanın güvenilirliği bakımından zorlanamaz.

Hayvan Üretimi

* Ünitede gereksiz hayvan stokunun oluşmaması için talebe bağlı üretim gerçekleştirilir.

* Hamile ve doğum yapan hayvanların her biri ayrı kafeslerde tutulur.

* Yavrular süt kesme tarihinde cinsiyetlerine göre yani kafeslere ayrılır.

* Hayvanlar her gün sabah ve akşam kafes kafes kontrol edilir.

* Ünitede hayvan üretimi, Özel amaçlar dışında hayvanları doğal çiftleştirme yöntemiyle sağlanır.

Hayvan Talebi

* Ünitede deney hayvanlarıyla gerçekleştirilecek her türde uygulamada (pilot çalışmalar dahil)  “Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hayvan Bakım – Kullanım ve Hayvan Deneyleri Etik Kurulu” onayı aranır.

* Hayvan talepleri,  kullanım tarihlerinden üç ay önce Deney Hayvanları Etik Kurulu Sekretaryası’na yapılan başvuru yoluyla,  ünite sorumlusunun olur yazısı alınmasıyla gerçekleşir. Hayvan talebine yönelik başvurularda araştırıcıdan;  projeye ait etik kurul raporu, tahütname,  proje örneği  ve çalışacak araştırıcının “Deney Hayvanları Kullanım Sertifikası”  fotokopisi ekleri alınarak,  araştırmaya özel dosya açılır. Bu dosya Hayvan Üretim sorumlusu veteriner hekime iletilir. Veteriner hekimin üretim veya talep değerlendirilmesi paralelinde hazırlanan ve  ünite başkanının olurunu içeren talep kabul belgesi proje yürütücüsüne iletilir.

Hayvan Ücreti

Ünitede üretilen, geliştirilen ve  bakımı gerçekleştirlen hayvanlar için Akdeniz Üniversitesi çalışanlarından ücret talep edilmez.  Üniversite dışından talep edilen hizmetler için TC. Tarım ve Köyişleri Bakanlığının belirlediği fiyatlar esas alınır.

Özellikli hayvan taleplerinde ücretlendirme aşağıdaki şekilde uygulanır

-          Overektomize (OVX) hayvan                              TL

-          Kastre hayvan                                                  TL

-          Diyabetik                                                         TL

-          Adrenalektomi                                                  TL

-          Vasektomi                                                       TL

-          Yaşlı hayvan (6 aylıkve üstü)                             TL

-          Hamile hayvan                                                 TL

Ünite Gider ve Gelirleri

Ünitenin giderleri Ünite başkanı tarafından Akdeniz Üniversitesi  Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi’ne sunulan destek projelerinden karşılanır.

Ünite gelirleri Akdeniz Üniversitesi Döner sermaye işletmesi tarafından faturalandırılır.

Ünitede Davranış

* Ünite dışından ünite içerisinde yer alan karantina, ameliyathane, hayvan bakım, üretim ve postöperatif alanların hiç birisine galoşsuz kesinlikle girilemez.

* Ameliyathanelerde yeşil veya  özel cerrarahi giysiler veya laboratuar önlüğü giyilerek çalışılır.

* Ünitede kullanılacak her tür malzeme hijyen koşullarına uygun üretilip saklanmış olmasına dikkat edilir.

* Hayvanların sağlık durumu kolonilerin popülasyon durumları her gün kontrol edilir.

* Üniteye deneysel çalışmaya gelen araştırıcıya üniteyi tanıtıcı bilgiler ve acil durumlarda yapması gerekenler ve önemli telefonları içeren bir broşür verilir.

*  Ünitede izlenen olumsuzluk veya acil durumlar, acil durumda başvurulacak telefonlarla ilgili birimlere veya kişilere iletilmelidir.

* Ünitede bilgi kartsız kafes bulundurulamaz.

* Ünitede 12 saat aydınlık 12 saat karanlık siklusu uygulanır.